සිනමා තිරය මත මිනිස් ජීවිතය සිතුවම් කළ සත්‍යජිත් රායි

       සත්‍යජිත් රායි  යනු  ඉන්දියානු බෙංගාලි චිත‍්‍රපට නිමැවුම්කරුවෙකි.විසිවන සියවසෙහි සිනමාව තුළ උසස් ශිල්පීන් අතරින් එක් අයෙකු ලෙස ඔහු සලකනු ලැබේ.රායි සිනමා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් නිෂ්පාදකවරයෙක්, තිර පිටපත් රචකයෙක් යන අංශ ති‍්‍රත්වයේ වැදගත් කාර්යබාරයක් ඉටු කර ඇත ඉන්දියාවේ කල්කටා නගරය තුළ රායි උපත ලැබුවේ කලා හා සාහිත්‍ය ක්ෂේත‍්‍රයෙහි ප‍්‍රසිද්ධත්වයක් ඉසිලූ බෙංගාලි පවුලකය.වාණිජමය කලාකරුවෙකු ලෙසින් තම වෘත්තීය ජීවිතය ඇරඹු රායි ස්වාධීන චිත‍්‍රපට නිපැයීම වෙත ඇදී ගියේ ප‍්‍රංශ චිත‍්‍රපට නිපැයුමිකරුවෙකු වූ ජෝන් රෝනියර්ගේ හමුවීම සහ ලන්ඩන් නගරයේදී පාපැදි හොරා නමි වූ ඉතාලියානු නව යථාර්තවාදි චිත‍්‍රපටය නැරඹීමෙන් පසුවය.සත්‍යජිත් රායිගේ පෙළපත ගැන සලකා බලන විට ඔහුගේ සීයා වු චෞද්රි රායි මහතා දහනවවන සියවසෙහි ලේඛකයෙක්,දාර්ශනිකයෙක්, ආධුනික තාරකා විද්‍යාඥයෙක් හා බෙංගාලයේ ආගමික හා සමාජ ව්‍යාපාරයේ නායකයෙක් විය.සත්‍යජිත්රායිගේ පියා සුකුමාර් රායි වන අතර මව සුප‍්‍රභාරායි වෙි.1921 මැයි 02 වන දින රායි කල්කටා ප‍්‍රදේශයේ උපත ලැබුවෙිය.සත්‍යජිත්රායිට අවුරුදු තුනක් පමණ වන විට සුකුමාර් රායි මිය ගිය අතර පවුලේ සියලූ කටයුතු සුප‍්‍රභා රායිගේ සුලූ ආදායම මත තීරණය විය.රායි සිය අධ්‍යාපනය කල්කටාවෙි බාලිගියුන්ග් රජයට අයත් උසස් පාසල තුළ අධ්‍යාපනය හදාරන ලදී.එමෙන්ම ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ ඔහුගේ ශාස්ත‍්‍රවෙිදී අධ්‍යාපනය කල්කටාවෙි ජනාධිපති විද්‍යාලය තුළ සිදුකරනු ලබයි.එමෙන්ම ඔහුගේ උනන්දුව ලලිත කලා අංශයට යොමුවු බැවින් කල්කටා විශ්වවිද්‍යාලයට යොමුව අධ්‍යාපනය හදාරනු ලැබීය.වර්ෂ 1940දී ඔහුගේ මව විසින් සත්‍යජිත්රායිව රවීන්ද‍්‍රනාත් තාගොර් විසින් ආරමිභ කරන ලද ශාන්ති නිකේතනයේ පිහිටි විශ්ව භාරතීය විශ්ව විධ්‍යාලයට යොමු කරන ලදී.රායි විසින් ඔරියන්ටල් කලාව අගය කිරීමට ලක් කරන ලදී.ඔහු පසු කාලීනව ප‍්‍රසිද්ධ චිත‍්‍ර ශිල්පීන් වූ නන්දලාල් බෝස්සහ බිහාරි මුකර්ජිගෙන් බොහෝ දේවල් ඉගෙන ගත් බව පවසයි.පසුකාලීනව ඔහු මුකර්ජි ගැන ඔහුගේ අභ්‍යන්තර ඇසින් වාර්තා චිත‍්‍රපටයක් ඉදිරිපත් කරන ලදී.අජන්තා එල්ලෝරා වැනි ඹහුගේ චාරිකා ඉන්දීය කලාව සදහා රායිගේ උනන්දුව තවත් වැඩි කළේය.

        

    1943දී සත්‍යජිත්රායි ඩී.ජේ කෙයිමර් නමි බි‍්‍රතාන්‍ය ප‍්‍රචාරක ඒජන්සියක් යටතේ කනිෂ්ඨ නිර්මාණශිල්පියෙක් ලෙස තම රැුකියාව තුළ නිරත වෙි.එහිදී ඔහු මසකට රුපියල් අසූවක ආදායමක් ලබයි.රායි දෘශ්‍ය නිර්මාණ සදහා වැඩි කැමැත්තක් දක්වන ලදීග මෙම සමාගම තුළ බි‍්‍රතාන්‍ය සේවකයන් හා ඉන්දියානු සේවකයින් අතර ආතතියක් ඇතිවිය. මෙහිදී රායි විසින් පසුව ඩ් කේ ගුප්තා විසින් ආරමිභ කරන ලද සිග්නටි ප්රෙස් නමි මුද‍්‍රණාලය තුළ සේවය කරනඑමෙන්ම එම මුද‍්‍රණාලය තූළ ප‍්‍රකාශයට පත් කරන ලද කෘති සදහා පොත් ආවරණය සදහා මෝස්තර නිර්මාණය කිරීමට රායිට අවශ්‍ය කලාත්මක නිදහස සමිපූර්ණයෙන්ම ලබා දෙන ලදී රායි බොහෝ පොත් සදහා කවර නිර්මාණය කරන ලදී රායි ජිබනාන්දදාස්ගේ  බනලතාසෙන් හා රුපසි බංගල බිබිහුටිබුෂාන් බන්ඩිබපද්යායගේ චන්ඩෙිර් පාහර් කුමාඋන් ජිමි කෝබටිගේ මෙනෙඒටර්ස් සහ ඉන්දියාවෙි ජවහර්ලාල්නේරු සොයාගැනීම ඇතුලූ බොහෝ පොත් සදහා කවර නිර්මාණය කරන ලදී.පාතර් පංචාලි නමි බෙංගාලි නවකතාවෙි නම වෙනස්කරනලද ආමි ඇන්ටියර් බිහෙපු යන කෘතිය සදහාද ආවරණ සැලසුමි ඉදිරිපත් කරන ලදී.රායි මෙය තමන්ගේ පළමු සිනමා නිර්මාණය සදහා විෂය කර ගනී.

       

  විදානන්දදාස් ගුප්තා සහ අනෙකුත් අය සමග එකතු වී සත්‍යජිත්රායි කල්කටාවෙි සිනමා සමාජය 1948දී ආරමිභ කරන ලදී ඔවුන් බොහෝ විදේශීය චිත‍්‍රපට පෙන්වන ලදී රායි විසින් මෙම චිත‍්‍රපට නරඹන අතරම බොහෝ චිත‍්‍රපට අධ්‍යයනය කරන ලදී.දෙවන ලෝක යුද්ධ සමය තුළ ඔහු අමෙරිකානු ජාතික ජී එල් එස් ස්ටේෂන්ඩි නැමති පුද්ගලයා සමග මිතුරු වෙි එම පුද්ගලයා නගරයේ පෙන්වන ලද නවතම ඇමෙරිකානු චිත‍්‍රපට පිළිබදව රායිට දැනුවත්බාවයක් ලබා දුන්නේය 1949 දී රායි බිජොයා දාස් සමග විවාහ විය ඇය ඔහුගේ කුඩා කල සිටම දන්නා ඥාති සහෝදරියක් විය රායිගේ පුතා සන්දීප් රායි නමි වෙි සන්දීප් චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් ලෙස කටයුතු කරයි 1949 දී ප‍්‍රංශ චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වූ ජීන් රෙනියර් ඔහුගේ ද රිවර් නමි චිත‍්‍රපටය රූගත කිරීම සදහා කල්කටාවට පැමිණේ සත්‍යජිත්රායි ඔහුට ඉන්දියාව තුළ රූගත කිරීමට අවශ්‍ය දර්ශණ පසුතල සොයා ගැනීමට උදවි කරනු ලබයි රායි විසින් පාතර් පංචාලි සිනමා නිර්මාණය සදහා තමාගේ අදහස රේනීයර්ට කියයි රේනීයර් එම නිර්මාණය සදහා ඔහුව දිරිමත් කරයි, 

      

   1950දී රායිව ඩී ජේ කෙම්යර් විසින් ලන්ඩනය තුළ ප‍්‍රධාන මූලස්ථානයේ රැුකියාවට යවන ලදී ඔහු ලන්ඩනය තූළ මාස තුනක් ගත කරනු ලබයි රායි චිත‍්‍රපට 99ක් නරඹන ලදී 1948 දී වික්ටෙි්රියා ද සිකා විසින් නිර්මාණය කරන ලද පාපැදි හොරා නමි චිත‍්‍රපටය රායි විසින් නරඹන ලදී මෙම චිත‍්‍රපටය රායි තූළ චිත‍්‍රපට නිර්මාණය සදහ බලපෑමක් ඇතිකරන ලදී රායි පසුකාලීනව පවසා සිටියේ ඔහු එම සිනමා නිර්මාණය නැරඹීමෙන් පසුව සිනමා ශාලාවෙන් පිටවූයේ චිත‍්‍රපට තැනීමෙි අධිෂ්ඨානයෙන් බවයි.

  

 සත්‍යජිත්රායිගේ පළමු චිත‍්‍රපටියේ පදනම ලෙස 1928දී ඉන්දියානු ජාතික ලේඛක බිභූතිභූෂාන් බන්දෝපාද්‍යයාගේ පාතර් පංචාලි නමි බෙංගාලි සමිභාව්‍ය සාහිත්‍ය නවකතාව භාවිතා කරනු ලබයි මෙය හා අපූගේ ලෝකය පාදක කොට ගෙන අපූ ති‍්‍රත්වය ලෙස රායි විසින් චිත‍්‍රපට තුනක් නිර්මාණය කරනු ලබයි ඒවා නමි පාතර් පංචාලි අපරාජිතයෝ ඔපු සංසාර් යන චිත‍්‍රපටයි මෙම චිත‍්‍රපට බෙංගාල ප‍්‍රදේශයේ කුඩා ළමයෙකුගේ වැඩීම විස්තර කරයි. 

     

    පාතර් පංචාලි චිත‍්‍රපටයේ කැමරාකරණය සුබ‍්‍රතා මිත‍්‍ර විසින් හා කාලා අධ්‍යක්ෂණය බන්සි චන්ද‍්‍රගුප්ත විසින් සිදු කරන ලදී 1952 දී පාතර් පංචාලි රූගත කිරීම ආරමිභ කරනු ලබයි ආධුනික රංගන ශිල්පින් මෙහි රංගනයේ නිරත වෙයි රායි තමන්ගේ පෞද්ගලික ඉතුරුමි මගින් රූගත කිරිම ආරමිභ කරයි   නමුත් රූගත කිරිම සාර්ථක වුයේ නොමැත එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස රායි විසින් අවුරුදු 3ක් පුරාවටම පාතර් පංචාලි චිත‍්‍රපටය රූගත කිරිම සිදු කරන ලදි.   

     

   මෙම චිත‍්‍රපටයේ නිෂ්පාදන කළමනාකරු අනිල්  චෞදරි  මහතා අභ්‍යන්තර අර මුදල් මගින්   චිත‍්‍රපටය රූගත කිරිම සිදු කරන ලදි රායි විසින් රූගත කරන ලද දර්ශනයක් ඇමරිකානු අධ්‍යක්ෂවරයෙකු වූ ජොන් හුස්ටන්ටන්ට පෙන්වන ලදි හුස් ටන් විසින් නිවියොක් නුතන කලා කෞතුකාගාරයට මෙම චිත‍්‍රපටයේ දක්ෂතා දක්වයි මෙි හේතුවෙන් බටහිර බෙංගාලි රජයේ අරමුදල්  රායිට ලැබෙි රායි විසින් චිත‍්‍රපටය රූගත කිරිම සමිපුර්ණ කරනු ලබයි පාතර් පංචාලි චිත‍්‍රපටය කෑන්ස් චිත‍්‍රපට උළලේ හොදම මානූෂීය වාර්තා චිත‍්‍රපටය යන සමිමානය සහ අන්තර්ජාතික චිත‍්‍රපට උළෙල වලදී අන්තර්ජාතික සමිමාන 11ක් දිනාගෙන ඇත සත්‍යජිත්රායි විසින් අනතුරුව අපරාජිතයෝ චිත‍්‍රපටය නිර්මාණය කරන ලදී අපරාජිතයෝ අපූ නැමති තරුණයා සහ ඔහුට ආදරය කරන ඔහුගේ මවගේ අභිලාෂයන් අතර සදාකාලික අරගලය නිරඋපනය කරනු ලබයි අපරාජිතයෝ වැනිසියේ චිත‍්‍රපට උලෙළදී ස්වර්ණ සිංහයා සමිමානය දිනා ගනී අපු ති‍්‍රත්වය චිත‍්‍රපටය නිර්මාණය සමිපූර්ණ කිරීමට පෙර රායි විසින් තවත් චිත‍්‍රපට 2ක් තිරගත කරනු ලබයි ඔ්වා නමි ප‍්‍රරාරෂ් පාතර් හා ජල්සාග්හර් යන චිත‍්‍රපටයි 1959 දී රායි විසිනි ඔපූර් සංසාර් චිත‍්‍රපටය නිර්මාණය කරනූ ලබයි. 

        

   රායිගේ සිනමා කෘති දෙස බලන විට පෙනී යන කරුණක් වන්නේ ඒවායේ ඇති විවිධත්වයයි ඔහුගේ මුල්ම කෘතිය වන පාතර් පංචාලි චිත‍්‍රපටයේ කාව්‍යමය ගතිලක්ෂණ දැකගත හැක ඊටපසු නිපදවූ පොරෝෂ් පතර් හාස්‍යජනක උපහාසාත්මක චිත‍්‍රපටයක් යැයි කිව හැක රවීන්ද‍්‍රනාත් තාගොර් පිළිබද වාර්තා චිත‍්‍රපටයක්ද ඊට පසු ශුපිගේ සහ හාඝාගේ වීර කි‍්‍රයා යන නමින් නැටුමි ගැයුමි ඇතූළත් අත්භූත රසයෙන් යුත් චිත‍්‍රපටයක්ද රායි නිපදවා ඇත ප‍්‍රතිවන්දි සහ ජොන අනෙන්‍ය යන චිත‍්‍රපට ඉන්දියාවෙි දේශපාලන හා සමාජ ප‍්‍රශ්න දක්වනු ලබයි මොනිහාර් ශොනාර් කොල්ලා ශත්රන්ජ් කේ කිලාරි යන චිත‍්‍රපටද රායි විසින් නිර්මාණය කරනු ලබයි 1962 නිපදවූ කන්චන්චුන්ගා චිත‍්‍රපටය සමකාලීන ඉන්දියානු මධ්‍යම පන්තිය දෙස එබී බැලීමකි අභිජාන් චිත‍්‍රපටයද රායි විසින් 1962 දී නිර්මාණය කරයි රායි විසින් නිර්මාණය කරනලද මහනගර් චිත‍්‍රපටයද සමකාලීන ඉන්දියානු ජීවිතය පිළිබිඹු කරයි 1964 දී තාගොර්ගේ කතාවක් ඇසුරින් නිපදවන ලද චාරුලතාද විශිෂිට සිනමා නිර්මාණයකි ඔශානි ශන්කේත් නායක් යන චිත‍්‍රපටද රායි විසින් නිර්මාණය කරන ලදී 1969දී ඔර්නෙර් දින් රාති‍්‍ර යන චිත‍්‍රපටද රායි විසින් නිරිමාණය කරන ලද උසස් සිනමා නිර්මාණයකි. 

       

   ඉන්දියාවෙි ජාතික චිත‍්‍රපට සමිමානය රායිට හිමිවෙි 1979 දී 11 වැනි මොස්කවි ජාත්‍යන්තර සිනමා උළෙලේදී ගෞරවනීය සමිමානයක් ලබා ගන්නා ලදී බර්ලින් චිත‍්‍රපට උළෙලදී හොදම අධ්‍යක්ෂවරු තිදෙනෙක්ට හිමිවන සිල්වර් බෙයර් සමිමානය හිමිවෙි එමෙන්ම ගෝල්ඩන් බෙයර් සමිමානය සදහා හත්වරක් නමි නිර්දේශ වී ඇත වැනිසියේ සිනමා උළෙලදී 1956 නිර්මාණය කරන ලද අපරාජිතයෝ සිනමා නිර්මාණය සදහා 1982 දී ස්වර්ණ සිංහයා සමිමානය දිනා ගනී එම වසරේදීම රායි කේන්ස් චිත‍්‍රපට උළෙලදී ගෞරව සමිමානයෙන් පිදුමි ලබයි.ඉන්දියානු රජයේ භාරත රත්න සමිමානයෙන් රායි පිදුමි ලබයි.1992 දී ඔස්කාර් සමිමානයෙන් සත්‍යජිත්රායි පිදුමි ලබයි.2007 වර්ෂයේදී මෝටර් ෆිල්මි සගරාවෙි රායි ශේෂ්ඨතම අධ්‍යක්ෂවරු 100 දෙනාගේ ලැයිසිතුවටද ඇතුළත් කර ඇත.1992 අපේ‍්‍රල් 23 කල්කටාවෙි බටහිර බෙංගාලි ප‍්‍රදේශයේදීි මෙි මහ සිනමා තරුව මෙලොවින් සමුගත්තේය.